Είναι το μυαλό τόσο παράξενο! Και γίνεται πιότερο παράξενο, όσο ομορφότερος ο Κόσμος γύρω του. Γίνεται τότε ακόρεστο, αλλά με μιαν έννοια τόσο μα τόσο όμορφη! Δε χορταίνει τούτη τη γλύκα των αισθήσεων, γλύκα που στέκεται στις αισθήσεις μόνο για μια φευγαλέα στιγμή κι έπειτα γλιστρά και γίνεται κατάσταση του νου και συνθήκη ύπαρξης. Γίνεται δίψα για ζωή, τόσο ασυνείδητα βαθιά, ίδια μ' εκείνη ενός αποπλανημένου βλέμματος. Ίδια παιδί, όταν απέναντι σε βιτρίνα βαρυφορτωμένη παιχνίδια, γνωρίζει καλά πως τίποτα δεν του ανήκει κι όμως με τρόπο περίεργο - μέσα στη φαντασία του - όλα του είναι οικεία από πάντα ∙ λες έχει ζήσει χιλιάδες ζωές, ήδη μαζί τους.
Όταν κάποτε το ρολόι μας επιτρέπει να ζήσουμε μια στάλα ελεύθεροι, εκείνο το διάστημα που ο νους δε δεσμεύεται απο τίποτα περισσότερο, πέρα από τον εαυτό του και τη φυσική του κούραση, τότε γίνονται δυνατές οι πιο παράξενες διαδρομές. Πίσω από κάθε στροφή κι ένα καινούργιο θαύμα. Αυτοί οι αναπάντεχοι συνειρμοί, που σ' εκπλήσσουν αλυσιδωτά σε κάθε βήμα, αν δε χαλιναγωγούνταν από τις μικρές ρωγμές της πραγματικότητας - ένα πιάσιμο της μέσης, μια κούραση των οφθαλμών, μια υπενθύμιση πείνας - θα μπορούσαν να σε παρασύρουν μίλια ή μέρες μακρυά από τον εαυτό σου, παντελώς αδιάφορο για την επιστροφή.
Όλες οι όμορφες ιστορίες, όπως κι αυτή της ίδιας της ζωής, ξεκινούν κάτω από κάποιο αστέρι - ή χάρη σ' αυτό. Έτσι και τούτη. Ξεκινά μ' ένα αστέρι από εκείνα που οι αστρονόμοι τα παίρνουν για μεγάλης μάζας - ας πούμε, κάπου 25 φορές τον Ήλιο μας. Τ' αστέρια αυτά πεθαίνουν τόσο πιο εντυπωσιακά, όσο πιο σύντομα κύλησε η ζωή τους. Παρασυρμένα από την ίδια τη φωτιά τους, ξεγελασμένα από τα τερατώδη μεγέθη τους, που μοιάζουν ανεξάντλητα, καταναλώνουν τα σωθικά τους ασυλλόγιστα, σα να μην ήταν αύριο. Με την αστοχασιά των εφήβων, σκορπούν τα πάντα στην αιωνιότητα του εφήμερου, δίχως φειδώ ή αναστολές. Όπως ακριβώς είναι η ζωή, πριν τη μαράνει η πρόνοια. Τούτοι οι αστέρες ζούνε δε ζούνε μερικά εκατομμύρια έτη, την ώρα που ο ταπεινός μας Ήλιος φιλοδοξεί τα 10 δισεκατομμύρια. Κάποτε, μέσα από μια διαδικασία που χρειάστηκαν δεκαετίες - αν όχι αιώνας - για να την κατανοήσουμε με κάποια αξιοπρέπεια, φτάνουν στο τέλος της ζωής τους με το μεγαλείο, ενός άφταστου καλλιτέχνη : δύσκολα ξεχωρίζει κανείς που σταματάει το ταλέντο και που αρχινά ο ναρκισσισμός. Καταδικασμένα κι αυτά στο ίδιο συμμετρικό δίπολο : από τη μια να βουλιάζουν στον υπέρπυκνο εαυτό τους κι από την άλλη να εκρήγνυνται σ' ένα καλειδοσκόπιο απαράμμιλης ομορφιάς και βιαιότητας.
Κάποια στιγμή, ο πυρήνας ενός παρόμοιου αστέρα γίνεται τόσο πυκνός, που οι αριθμοί χάνουν τα νοήματά τους. Δεν υπάρχει ανθρώπινη εμπειρία ικανή ν' αναμετρηθεί μαζί τους. Ο πυρήνας ετούτος στέκεται στο κατώφλι μιας μοναδικής μετεξέλιξης : θ' απομείνει ένας θαυμαστός φάρος του σύμπαντος, να μνημονεύει πώς κάτι υπέροχο συνέβη, κάποτε, στο σημείο που στέκεται σήμερα. Ίσως τον έχετε συναντήσει με τ' άλλο του όνομα : αστέρας νετρονίων ή πάλσαρ. Κι ωστόσο, ένα αστέρι δεν είναι μονάχα πυρήνας και μερικά ψιλά. Μάζες αδιανόητες περιστρέφονται ολόγυρά του. Σα δεν υπάρχει πια τίποτα να τις εμποδίσει, καταρρέουν ασυγκράτητες στο υπέρπυκνο κέντρο. Σ' ένα κέντρο τέτοιας απειροβαθούς πυκνότητας, στη φάση ετούτη, ώστε ασφυκτιά αβοήθητο, κάτω απ' το ίδιο του το βάρος. Δε του 'χει μείνει άλλο, απ' το να περιμένει αμέτοχο μια μοίρα των άστρων απαρέγκλιτη. Η ύλη καταρρέει, κάποτε, πάνω του με ταχύτητες που δεν περιγράφονται με τρόπους, μου 'μαστε μαθημένοι. Συγκρούεται με τον αμετακίνητο πυρήνα κι αναπηδώντας, κατά την αντίστροφη φορά, σαρώνει ό,τι βρει στο πέρασμά της. Οι επιστήμονες φαντάζονταν, μια φορά, ότι το ωστικό ετούτο κύμα είναι ο επιλυτικός μηχανισμός και η αιτία του θαύματος που καλούμε «Υπερκαινοφανής» - το κύκνειο άσμα, ενός αστέρα που «τά 'φαγε πια τα ψωμιά του». Στην πραγματικότητα, δεν είναι σωστό να λέμε ότι ένα αστέρι πεθαίνει, παρά καλύτερα πως αλλάζει μορφή. Κι ενώ οι αστέρες, καθαυτοί, διόλου δεν προβληματίζονται με τις ανθρώπινες λέξεις κι εκτινάσσονται στο διάστημα, μέσα σε μιαν υπέρλαμπρη έκρηξη, που ντροπιάζει ολάκερους γαλαξίες, οι επιστήμονες στη γης σβήνουν και ξαναγράφουν τις εξισώσεις τους κι άκρη δε βγάζουν.
Σύμφωνα με τους τελευταίους, το ωστικό κύμα εξαντλείται αναπάντεχα γρήγορα και δεν αντέχει, ούτε γι' αστείο, να φτάσει ίσαμε τα εξωτερικά περιβλήματα του άστρου, πόσο μάλλον να τα εκτινάξει. Η αναμέτρηση της μίας ύλης με την άλλη, αφήνει το κύμα ξεψυχισμένο, από πολύ νωρίς. Κι ενώ οι αληθινοί αστέρες αληθινά εκρήγνυνται, οι αστροφυσικοί παραμένουν να αιωρούνται αμήχανοι δυο βήματα απ' το νετρονικό πυρήνα. Η θεωρία που γοήτευσε για δεκαετίες τις διάνοιες, φιλοδόξησε κι επιμένει ακόμη πεισματικά να δώσει λύση, έχει να κάνει μ' εκείνα τα χαριτωμένα και γλιστερά νετρίνα. Μα, δίχως να μπούμε σε τίποτα μαθηματικούς δαιδάλους, ούτε με τούτα εντέλει γινότανε δουλειά : αφήναν τα κομπιούτερς ν' αγκομαχούν για μέρες και σαν επέστρεφαν, έμεναν να χαζεύουν απογοητευμένοι, ξανά και ξανά, το ωστικό κύμα να 'χει σκαλώσει λίγο πιο πέρα απ' τον πυρήνα, έτοιμο πάλι να καταρρεύσει.
Και να που επιτέλους, μια νέα ιδέα φάνηκε στο προσκήνιο. Μια θεωρία που φιλοδοξεί, με τη σειρά της, να αναζωογονήσει τα ωστικά κύματα, μαζί με τα ηθικά. Την ώρα που τα εξωτερικά στρώματα, λέει, καταρρέουν κι έχουν στριμώξει τον πυρήνα στην ξέπνοη αγκάλη τους, εκείνος - μη έχοντας πια άλλο να κάνει - αρχίζει να δονείται. Η ύστατη αυτή μαρμαρυγή, μιας καρδιάς που ξεψυχά, δεν είναι ούτε ασυντόνιστη, ούτε κι αόριστη : είναι ένα όμορφο τραγούδι. Είναι, καλύτερα, το μποέμικο σφύριγμα, μιας ατίθαση ψυχής που χαμογελώντας, αναγκάζεται να παραδεχτεί το αναπόφευκτο τέλος : μάγκες ήτανε όμορφα, μα ως εδώ. Υπέρπυκνος κι ετοιμοθάνατος, ο πυρήνας πάλλεται με μια συχνότητα 300 φορές το δευτερόλεπτο - ή πάνω κάτω. Τα ηχητικά ετούτα κύματα, ισχυρίζεται η καινοφανής επιστημονική ομάδα, έχουν ακριβώς την ενέργεια εκείνη, που απαιτείται. Το μονότονο τραγούδι αντιλαλεί στα σπλάχνα του άστρου, συντονίζοντας μια μικρή συνωμωσία. Σα φτάσει στο σημείο που πρέπει, μ' όλη τη συσσωρευμένη του ενέργεια, γίνεται κραυγή που ξεσηκώνει τα πλήθη - ή καλύτερα τις μάζες.
Την ξέρει καλά ετούτη τη συχνότητα ο άνθρωπος, μάλιστα της έχει δώσει κι όνομα : είναι η νότα ντο. Είναι ωραίο να σκέφτεσαι πως τ' άστρα πεθαίνουν τραγουδώντας. Κι εδώ ξεκινάει το δεύτερο ταξίδι μου, τούτη τη φορά όχι έτη φωτός μακρυά, παρά μέσα σε μένα τον ίδιο, που ενίοτε είναι το ίδιο. Ένας καταιγισμός συνειρμών, που δεν έμοιαζε να 'χει σταματημό κι όπως στα μάτια ενός παιδιού, τα πάντα φάνταζαν πρωτόγνωρα. Μα όλα ετούτα, στο επόμενο μέρος.
No comments:
Post a Comment